ΜΥΚΗΝΑΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΒΟΥΝΤΕΝΗΣ, ΠΑΤΡΑ,ΑΧΑΙΑ

Η αλήθεια είναι οτι δεν το ήξερα το μέρος αλλά το σκεφτόμουν εδω και πάρα πολύ καιρό να το επισκεπτώ μια και βρίσκεται μόνο 10 λεπτά απο το κέντρο της Πάτρας. Μου είχε μιλήσει γι αυτο ενας συνάδελφος, πέρσυ, και πραγματικά η περιγραφή που μου είχε κάνει και οι πληροφορίες που μου είχε δώσει με είχαν εξιτάρει πολύ.

Σήμερα πρώτη Κυριακή του Νοέμβρη, 2014 χρόνια μετά την γέννηση του Χριστού ξημέρωσε μια ηλιόλουστη και δροσερή μέρα. Στο καταγάλανο ουρανό δεν υπήρχε τίποτα, μόνο ενα μικρό συνναφάκι στο βάθος, χαμένο και αυτό στην απεραντοσύνη και το μεγαλείο του ουρανού. Συνήθως τις Κυριακές πηγαίνουμε μια οικογενειακή βόλτα όμως σήμερα αποφάσισα να κάνω κάτι διαφορετικό. Θα έφευγα τώρα, πρωι πρωί και θα πήγαινα να επισκεφτώ το Μυκηναικο νεκροταφείο της Βούντενης. Τώρα, πριν με πάρουν είδηση οι δικοί μου οτι την "κοπανάω"!.

Πήρα τσάντα ώμου, φωτογραφική μηχανή, μπουφάν, καβάλησα τη μηχανάρα μου ( καλά, ενα σκούτερ έχω) και αναχώρησα για Βούντενη. Μια μικρή στάση θεωρήθηκε απαραίτητη για ενα καφέ και μια ζαμπονοτυρόπιτα. Εντάξει, τα αποφεύγω αυτά, απλά σήμερα είδα μια και την λιγουρεύτηκα.

Για να φτάσετε στο χώρο θα πρέπει να κατευθυνθείτε προς το ιδιωτικό Θεραπευτήριο ΟΛΥΜΠΙΟ στην Ανθούπολη Πατρών. Απο εκεί θα συνεχίσετε όλο ευθεία προς τα πάνω και δεν θα στρίψετε πουθενά. Μόλις φτάσετε στον χώρο υγειονομικής ταφής σκουπιδιών, αν δεν λιποθυμήσετε απο την μπόχα, θα στρίψετε αριστερά. Μετά απο 500 μέτρα περίπου φτάνετε στο μεγάλο πάργκιγκ. Πήγα μέχρι το τέρμα του πάρκιγκ, άφησα τη μηχανάρα μου ( καλά ντε, το σκούτερ...), άφησα μπουφάν, φορτώθηκα τσάντα, έβγαλα φωτογραφική μηχανή, ήπια λίγο νερό και ξεκίνησα.

Ακολουθώ το τσιμεντένιο μονοπάτι το οποίο δεν φαίνεται που καταλήγει. Δεξιά και αριστερά, δέντρα και φυλωσιές, πουλιά να πετούν, είμαι μέσα στη φύση και ήδη η διαδρομή και ο πολυ καλός καιρός μου έχουν ανεβάσει την περιέργεια για το τι θα αντικρίσω.

Φτάνω σε ενα ξέφωτο και αντικρίζω τα κτίρια της υποδοχής. Ο κύριος Δημήτρης και ο κύριος Γιώργος με υποδέχονται με χαρά μια και είμαι ο πρώτος επισκέπτης της ημέρας. Συστηνόμαστε και ζητάω να πληρώσω το εισητήριο εισόδου ( τα μαζεύω αυτά, τα κάνω συλλογή). Με πληροφορούν οτι το κόστος του εισιτηρίου είναι 2 ευρώ για τους ενήλικες μια και τα παιδιά δεν πληρώνουν, σήμερα όμως δεν μου επιτρέπουν να πληρώσω! Καλά, μην φανταστείτε τώρα οτι τρελάθηκαν απο την ομορφιά μου απλά κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα, μέχρι τον Απρίλιο, η είσοδος σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους είναι δωρεάν. Πάλι  τσάμπα την βγάλαμε και σήμερα!

Μια και ήταν ακόμα πρωι και δεν υπήρχει κόσμος, ο κύριος Γιώργος προσφέρθηκε να με ξαναγήσει στο χώρο του νεκροταφείου. Τον ευχαρίστησα και ξεκινήσαμε. Μια μικρή στάση θεωρήθηκε απαραίτητη, κάτω απο ενα υπόστεγο, για να διαβάσω μερικές πρώτες πληροφορίες σχετικά με το χώρο..

Για όσους δεν το γνωρίζουν (μεταξύ αυτών και εγω) ο μυκηναϊκός οικισμός της Βούντενης αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες εγκαταστάσεις της λεγόμενης περιφέρειας του Μυκηναϊκού κόσμου. Όπως αποδείχτηκε από τις ανασκαφικές έρευνες που έγιναν τόσο στον οικισμό όσο και στο νεκροταφείο, η ζωή του οικισμού διήρκεσε σχεδόν πεντακόσια χρόνια (1500-1000 π.Χ.). Η Βούντενη και ειδικότερα το πλάτωμα Μπόρτζι είχε όλες τις προϋποθέσεις που ήταν αναγκαίες όχι μόνο για την ίδρυση, αλλά και για την επιβίωση - για μεγάλο χρονικό διάστημα - μιας μυκηναϊκής εγκατάστασης.

Νοτιοανατολικά του οικισμού, στο χώρο εκείνο που σήμερα είναι γνωστός με τα τοπωνύμια Αγραπιδιά και Αμυγδαλιά, και είναι το σημείο απο το οποίο ξεκινάμε την ξενάγηση μας, βρίσκεται το νεκροταφείο του μυκηναϊκού οικισμού που καταλαμβάνει έκταση 18 στρεμμάτων. Η πρώτη έρευνα του χώρου πραγματοποιήθηκε το 1923 από τον Νικόλαο Κυπαρίσση, ο οποίος ανέσκαψε μικρό αριθμό θαλαμωτών τάφων στη θέση Αγραπιδιά και συνεχίστηκε πλέον συστηματικά από τον Λάζαρο Κολώνα κατά τα έτη 1988-1994 και 2004-2007 με την έρευνα εβδομήντα πέντε τάφων, στη θέση Αμυγδαλιά. Οι τάφοι όπως προείπαμε, χρονολογούνται περίπου στο 1500-1050 π.Χ, σε μερικές δε, περιπτώσεις η χρήση τους διαρκεί μέχρι την υπομυκηναϊκή εποχή.

Ο κύριος Γιώργος με προτρέπει να ξεκινήσουμε οπότε πάμε για την ξενάγηση, μπροστά αυτός και απο πίσω εγω. Η πορεία που θα ακολουθήσουμε είναι συγκεκριμένη και γίνεται με σκοπό να μπορέσουμε να δούμε όσο καλύτερα γίνεται όλο το χώρο.

Ήδη βλέπω αριστερά μου τους πρώτους τάφους, καφέ μαχαιριές πάνω στον καταπράσινο λόφο. Προσπαθώ να δω μέσα αλλά απο εδω που είμαστε δεν φαίνεται τίποτα. "Ελα Γιάννη" μου φωνάζει ο ξαναγός μου ο οποίος με εχει αφήσει πισω καμιά δεκαριά μέτρα. Χμ...εχω μια υποψία οτι ο κύριος Γιώργος είναι πιο γυμνασμένος απο εμένα.

Τον ακολουθώ, φτάνουμε στην κορυφή του λόφου και παθαίνω πλάκα!.Η θέα απο εδω..."δεν υπάρχει". Δεν είναι μόνο οτι φαίνεται ολη η περιοχή του νεκροταφείου, δεν είναι οτι απο εδω πάνω βλέπεις όλη την Πάτρα, ειναι οτι απο εδω πάνω βλέπεις όλο τον Πατραικό κόλπο και ακόμα παραπέρα...απίστευτη θέα. Ο κύριος Γιώργος στα δεξιά μου χαμογελάει με την έκφραση μου και μου δείχνει στο βάθος την περιοχή του οικισμού που θα επισκεφτούμε αργότερα. "Απο εκεί η θέα", μου λέει, "είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή". "Πόσο περισσότερο;" του απαντώ. "Θα πας και θα δείς" μου λέει με νόημα.

Συνεχίζουμε στο μονοπάτι, ουσιαστικά είμαστε στο πάνω μέρος του λόφου εχοντας δεξιά μας το Παναχαικό όρος, μπροστά μας, στο βάθος, ξεπροβάλει με την επιβλητικότητα της η γέφυρα Ρίου Αντιρίου και αριστερά μας είναι το νεκροταφείο. Κατευθυνόμαστε προς την άλλη άκρη του λόφου όπου και θα έχουμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε στους τάφους. Δίπλα στο μονοπάτι, ενα μικρό αμπέλι, με τα φύλλα του να παίζουν πρωινά παιχνίδια με τον ήλιο χαρίζοντας μας υπέροχα χρώματα.

Φτάσαμε λοιπόν στην άκρη του λόφου και κατηφορίζουμε προς τους τάφους. Πρώτος τάφος, ο νούμερο 5. Έχει μια πληροφοριακή πινακίδα απο εξω αλλα δεν δίνω σημασία, θέλω να μπω. Ο κύριος Γιώργος είναι ηδη μπροστά στην πόρτα του τάφου, την έχει ανοίξει και μου κάνει νόημα να μπώ.

Η είσοδος είναι μικρή, πρέπει να σκύψω, εχω και την τσάντα ώμου...ίσα που χωράω. Προχωράω, το σώμα μου εχει καλύψει όλη την είσοδο με αποτέλεσμα να μην μπαίνει φως και να είναι σκοτεινά. Μπαίνω στο χώρο και ως δια μαγείας, αυτόματα ανοίγει ενας διακριτικός φωτισμός. Και παθαίνω πλάκα! Τι είναι αυτά που βλέπω; Είναι αληθινοί; Σαν να διάβασε την σκέψη μου ο κύριος Γιώργος με ενημερώνει οτι είναι αληθινοί. "Δηλαδή" τον ρωτάω, "αυτοί οι σκελετοί που βλέπω μπροστά μου είναι απο το 1500 π.Χ.; Είναι  3500 χρονών;". Μου γνέφει καταφατικά.

Πλησιάζω όσο επιτρέπεται και κοιτάω εξονυχιστικά εναν-εναν. Κοιτάω την στάση του σώματος τους, την έκφραση του υπάρχει στα κρανία κάποιων και πραγματικά είμαι εντυπωσιασμένος. Δηλαδή, για να τα βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά, πραγματικά πριν απο τρεις χιλιάδες χρόνια, ζούσαν εδω, σε απόσταση περίπου 2 χιλιόμετρα απο εκεί που μένω σήμερα, άνθρωποι που μοχθούσαν, που πολεμούσαν, που γλεντούσαν, που γεννούσαν , που καλλιεργούσαν, που πάλευαν για τον επιούσιο. Που λάτρευαν τους θεούς τους, που θυσιάζαν στους θεούς τους, που ζούσαν και πέθαιναν για τους θεούς τους. Προσπαθώ να φανταστώ το μέρος, πως θα ήταν τότε, τι φορούσαν, με τι πολεμούσαν, που ζούσαν, πως τα έβγαζαν πέρα. Πόσο δύσκολα και επώδυνα ήταν εκείνα τα χρόνια.  Και μετά, στο τέλος της ζωής τους, οι απόγονοι τους απόθεταν τα νεκρά σώματα τους μέσα στον οικογενειακό τάφο, δίπλα στους γονείς, στους παππούδες, στους προπαπούδες και ούτο καθεξίς. Μαζί στην ζωή, μαζί και στο θάνατο, ο ένας δίπλά στον άλλο.

Λέτε κάποιοι απο αυτούς να είχαν γνωρίσει τον Αγαμέμνωνα; Τον Μενέλαο; Λέτε να είχαν πάρει μέρος στον Τρωικό πόλεμο; Λέτε; Για φανταστείτε το, δεν είναι συνγκλονιστικό;

Και πόση μεγάλη συγκίνηση θα ένιωσε ο αρχαιολόγος, οταν η σκαπάνη του ανακάλυψε και έφερε  στην επιφάνεια όλη αυτή την ιστορία. Όταν έφερε στο φως όλους αυτούς τους τάφους, τους νεκρούς, μαζί με τα σκεύη και τα κειμίλα που εναπόθεταν σε κάθε τάφο. Όταν έφερε στο φως τον οικισμό που ζούσαν, τα σπίτια τους, τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης τους. Το μυαλό μου ταξιδεύει σε εκείνα το δύσκολα χρόνια και προσπαθεί να φανταστεί πως ήταν η ζωή.

Ξαφνικά κάτι νιώθω στην πλάτη μου, είναι το χέρι του κυρίου Γιώργου που με επαναφέρει στο παρόν και με παροτρείνει να συνεχίσουμε. Βγάζω μερικές φωτογραφίες, ρίχνω μια ματιά ακόμα και βγαίνω απο τον τάφο.

Τώρα πια είμαστε στο κεντρικό δρομάκι που διασχίζει το νεκροταφείο. Δεξιά και αριστερά μας βρίσκονται παντού τάφοι. Άλλοι πιο μεγάλοι, άλλοι πιο μικροί. Οπώς μου υπενθυμίζει ο ξεναγός μου, οι τάφοι εκτος οτι διαφέρουν στο μέγεθος τους, διαφέρουν και στο σχήμα τους. Άλλοι είναι κυκλικοί, άλλοι είναι τετράγωνοι, άλλοι είναι παραλληλόγραμμοι. Χαρακτηριστικό είναι οτι την είσοδο του τάφου την έφραζαν με πέτρες μέχρι επάνω, την γνωστή ξερολιθιά. Κάθε φορά που ήθελαν να θάψουν ενα μέλος της οικογένειας τους, έβγαζαν τις πέτρες, εβαζαν το νεκρό μέσα και μετά ξανασφράγιζαν την είσοδο.

Ο ηλιος είναι σχεδόν κόντρα στα μάτια μου και δυσκολεύομαι να διακρίνω μέσα στους τάφους. Όπως μπορείτε να δείτε, όλοι οι τάφοι έχουν ενα στενό, κατηφορικό διάδρομο που οδηγεί προς την είσοδο. Μερικοί τάφοι έχουν πρόσβαση, άλλοι είναι ακόμα υπο ανασκαφή. Κάποιοι που δεν έχουν οροφή είναι προστατευμένοι απο τα στοιχεία της φύσης με στέγαστρα. Κατεβαίνω με προσοχή σε όσους τάφους εχουν πρόσβαση και πραγματικά ο καθένας είναι διαφορετικός, είναι ξεχωριστός. Προσπαθώ να καταλάβω και να δώ, μια και είμαι άσχετος, τις μικρές ή μεγάλες διαφορές που μπορεί να έχουν οι τάφοι μεταξύ τους. Κοιτάω το αρχαίο χώμα μέσα στους τάφους και προσπαθώ να βρω κάτι, να ανακαλύψω την διαφορετικότητα του, τις μικρές αλλάγες και διαφορές που έχει απο αυτό του εξωτερικού χώρου.

Του κυρίου Γιώργου του φαίνεται περίεργο όμως μπαίνω και βγαίνω σε κάθε ενα ταφο που έχει πρόσβαση, θέλω να τους δώ όλους. Και πραγματικά θα πρέπει να πω ενα μπράβο σε όλους αυτούς που φρόντισαν για αυτό το μέρος που είναι τόσο καθαρό και περιποιημένο. Και που φρόντισαν κάθε τάφος να έχει αυτό το χαμηλό και ατμοσφαιρικό φωτισμό που αναδυκνείει το χώρο και φτιάχνει ατμόσφαιρα. "Πάμε" με προτρέπει ο ξεναγός μου, "αυτοί είναι μικροί τάφοι, πάμε να δούμε τους άλλους που είναι μεγάλοι σαν δυάρια σπίτια". "Μπαρδόν" του απαντώ, "μήπως υπερβάλουμε;". Γυρνά προς το μέρος, μου δείχνει ενα περιπαικτικό χαμόγελο και συνεχίζει την πορεία του. Χμ...αυτή τη φορά με έχει αφήσει καμιά 20 μέτρα πίσω, τωρα πια είμαι σίγουρος, δεν είναι αυτός τόσο γυμνασμένος όσο υπέθεσα στην αρχή, εγω είμαι τελείως αγύμναστος!

Αυξάνω τον βηματισμό μου σταματώντας για να βγάλω μερικές φωτογραφίες ακόμα, πριν στρίξουμε δεξιά στο δρομάκι προς τους μεγάλους τάφους.

Φτάνουμε στον πρώτο τάφο που είναι μεγάλος σαν γκαρσονιέρα σύμφωνα με τα λεγόμενα του κυρίου Γιώργου. Ρίχνω μια γρήγορη ματιά στην ενημερωτική πινακίδα που υπάρχει στην είσοδο ενω ο ξεναγός μου κατεβαίνει προς τον τάφο. Αν υπολογίσω απο το πόσο μακρύς είναι αυτός ο διάδρομος μέχρι να φτάσουμε στην είσοδο του τάφου, καταλαβαίνω οτι ο κύριος Γιώργος δεν υπερβάλει, ο χώρος είναι πραγματικά μεγάλος. Τον ακολουθώ με ανυπομονησία κατεβαίνωντας προς τα έγκατα της γης, ρίχνωντας κλεφτές ματιές, δεξιά και αριστερά στους χωμάτινους όγκους του διαδρόμου που φαίνεται να συγκλίνουν προς τα πάνω μου και να είναι έτοιμοι να με καταπιούν!

Εντάξει, είναι μεγάλος, πράγματι. Κάτι κατάλαβα μια και η είσοδος εχει ύψος σχεδόν εξίμιση μέτρα. Καθόμαστε και οι δυο και χαζεύουμε τον τάφο, πιο πολυ εγω γιατί δεν περίμενα οτι θα μπορούσε να εχει τέτοιο μέγεθος. Εχει τετράπλευρο σχήμα και η οροφή είναι θολωτή. Στο συγκεκριμένο τάφο βρέθηκαν περά απο οστά, πολύτιμα κτερίσματα όπως αγγεία, χάλκινα όπλα, χρυσά ελάσματα και ενα σωρό άλλα αντικείμενα. Η αλήθεια είναι οσο περνάει η ώρα, τόσο πιο πολύ αντιλαμβάνομαι το μεγάλο μέγεθος. Στους προηγούμενους τάφους έμπαινες σκυφτός, εδω καθόμαστε και οι δυο όρθιοι χωρις πρόβλημα. "Και αν σε εντυπωσίασε αυτός" ξεκινά να μου λέει ο κύριος Γιώργος, "που εχει μέγεθος όσο μια γκαρσονιέρα, σκέψου πόσο μεγάλος είναι ο επόμενος που εχει διαστάσεις οσο ενα δυάρι διαμέρισμά". Δεν χρειάστηκα δέυτερη σκέψη, "Πάμε" του λέω, κάνουμε μεταβολή και βγάινουμε απο τον τάφο. Ανεβαίνουμε το δρόμο, στρίβουμε δεξιά και κατεβαίνουμε προς τον μεγαλύτερο τάφο του νεκροταφείου.

Οκ, εντάξει, δεν νομίζω οτι μπορώ να σας δείξω φωτογραφίες απο το εσωτερικό του, ελάτε εδω και θα καταλάβετε. Με ενα διάδρομο που κατεβαίνει προς τη γη σε μήκος 21, 5 μέτρα και πλάτος 1,75 μέτρα, με πρόσοψη η οποία εχει ύψος 6,70 μέτρα και διαστάσεις νεκρικού θαλάμου 7,97 μέτρα επι 4,14 μέτρα, εσείς τι περιμένετε να δείτε; Εδω είναι να θάψουμε καμιά πενηνταριά και πάλι χώρο άπλετο θα έχουμε. Είναι εντυπωσιακό το μέγεθος, τι να λέμε τώρα. Κάποια πράγματα δεν περιγράφονται, πρέπει να το δείτε απο κοντά και να νιώσετε λίγο απο την μαγεία και την ιστορία που εκπέμπει ο χώρος. Ιστορία γραμένη ανεξίτηλα πριν απο πολλά πολλά χρόνια.

Απο οτι διάβασα στην ενημερωτική πινακίδα της εισόδου, στον χώρο αυτό βρέθηκαν 19 ταφές, κατά κανόνα διαταραγμένες. Συνοδεύονταν απο πολλά αγγεία και πολύτιμα κτερίσματα όπως επικασσιτερωμένα αγγεία, σφραγιδόλιθοι, χάλκινα αντικείμενα, χρυσά κοσμήματα και άλλα. Τα ευρήματα φανερώνουν οτι η αρχική κατασκευή του τάφου έγινε για αξιωματούχο του οικισμού, η δε χρήση του διήρκησε περίπου απο το 1425 π.Χ. έως 1000 π.Χ.

Πρέπει να μείναμε κανά 10λεπτό στο χώρο συζητώντας όταν θυμήθηκα οτι εχω και άλλα πράγματα να δω, πρέπει να επισκεφτώ και το οικισμό. Βγαίνουμε απο το θάλαμο, ανεβαίνουμε στο δρομάκι και βγαίνουμε στην θαλπωρή του ήλιου. Τώρα κατάλαβα οτι είχε λίγο δροσιά μέσα στους τάφους. Αφήνω τους ακτίνες του ήλιου να με ζεστάνουν και προχωράμε προς την έξοδο. Οχι, δεν φεύγω, επιστρέφουμε γιατι λίγο πριν την έξοδο, είναι το μονοπάτι που θα με οδηγήσει στον Μυκηναικό οικισμό. Ο κύριος Γιώργος με χαιρετά, επιστρέφει στο κτίριο της εισόδου, εγω σταματώ, πίνω λίγο νερό και ξεκινάω να ακολουθήσω το δρομάκι το οποίο μετά απο 800 περίπου μέτρα θα καταλήξει στον οικισμό.

Ακολουθώ το τσιμεντένιο, άγνωστο, μονοπάτι ανάμεσα σε ελιές, βελανιδιές και πεύκα. Πουλιά πετούν απο εδω και απο εκεί τιτιβίζοντας ασταμάτητα ενω οι μυρωδιές της πλάσης κατακλύζουν την όσφρηση μου. Είμαι μόνος, είμαι μέσα στην φύση, περπατώ και απολαμβάνω όλο αυτό που μου χαρίζει σήμερα η φύση όμως...όμως νιώθω λίγο έξω απο τα νερά μου. Νιώθω οτι εχω αποξενωθεί απο την φύση, νιώθω οτι εχω γίνει ενας άνθρωπος της πόλης. Ενας άνθρωπος που εχει πάρα, μα πάρα πολύ καιρό να βγεί εξω και να την απολαύσει. Μας εχει φαει ο γρήγορος και ασταμάτητος ρυθμός της πόλης. Αλήθεια, πότε ήταν η τελευταία φορά που απόλαυσα την φύση; Το μυαλό μου γυρίζει στα παιδικά μου χρόνια, με θυμάμαι στο χωριό του πατέρα μου, πάνω στο γαιδουράκι, να ξεκινάω για το σπίτι μέσα στα αμπέλια και τους ελαιώνες του κάμπου. Εδινα εντολές στο γαιδουράκι για το που θα πάει και ένιωθα δυνατός! 

Μου λείπει η φύση...μου λείπει η ησυχία και η ηρεμία που αποπνέει...μου λείπει αυτό το αίσθημα της μοναξιάς και της ησυχίας. Να μείνουμε λίγο μόνοι με τον εαυτόν μας και να τον ξανα-ανακαλύψουμε.

Χαμένος μέσα στην σκέψεις και την γαλήνη του τοπίου, έφτασα στον οικισμό. Για την ακρίβεια σε οτι εχει μείνει απο τον οικισμό. Στέκομαι μπροστά στην ενημερωτική πινακίδα να πάρω τις πρώτες πληροφορίες. Σας αντιγράφω τις βασικές πληροφορίες: "Ο οικισμός, χτισμένος πάνω σε πλάτωμα που οι ψηλές και απότομες πλαγιές του εξασφάλιζαν φυσική οχύρωση και περιβαλόμενος απο γόνιμες καλλιεργήσιμες εκτάσεις που αρδεύονταν απο τα άφθονα νερά των γειτονικών ποταμών Μαργαρίτας και Μειλίχου, καθώς και υδρευόμενος απο τις πλούσιες φυσικές πηγές της περιοχής, διέθετε όλες τις βασικές προυποθέσεις που ήταν απαραίτητες για μακρόχρονη επιβίωση μιας εγκατάστασης κατά την Μυκηναϊκή περίοδο Κατά τις δοκιμαστικές ανασκαφές που διενεργήθηκαν στον οικισμό αποκαλύφθηκαν θεμέλια σπιτιών με αυλές και χαλικόστρωτους διαδρόμους... Τα θεμέλια των σπιτιών ήταν χτισμένα απο αργολιθοδομή και η ανωδομή τους απο ωμόπλινθους, που με την πάροδο των ετών καταστράφηκαν είτε λόγω αρόσεων είτε λόγω των καιρικών συνθηκών."

Μετά απο αυτή την σύντομη ενημέρωση ξεκινάω να κάνω ενα γύρο τον οικισμό βγάζοντας τις πρώτες φωτογραφίες.

Είναι εμφανείς οι διάδρομοι ανάμεσα στα σπίτια, είναι εμφανή τα δωμάτια σε κάθε σπίτι, κοιτάω με προσοχή αυτές τις αρχαίες πέτρες που χρησιμοποίησαν οι ανθρωποι της εποχής για την κατασκευή των υποτυπώδη, για τα σημερινά δεδομένα, σπιτιών τους. Και είναι αλήθεια οτι απο εδώ η ορατότητα και η θέα είναι εξαιρετική. Όμως με την άκρη του ματιού μου βλέπω το δρομάκι που περπατώ να κάνει ενα μεγάλο κύκλο γύρω απο τον οικισμό και να συνεχίζει προς την άκρη του λόφου, προς την μεριά που μου είχε πεί στην αρχή της ξενάγησης μου ο κύριος Γιώργος ότι εχει καταπληκτική θέα. Θέλω να δω αν είναι αλήθεια αυτά που μου έχει πει ή αν υπερβάλει και ετσι αφήνω τον οικισμό και ακολουθώ το δρομάκι που φαίνεται οτι οδηγεί στην άκρη του λόφου.

Δεξιά μου δύο παγκάκια προσφέρουν μια μικρή στάση ξεκούρασης για τον περιπατητή. Ξεκούραση σωματική αλλά και αγαλλίασης για τα μάτια του προσφέροντας άπλετη θέα προς την μεριά της γέφυρας Ρίου Αντιρίου.

Έφτασα στην άκρη του λόφου...Οκ..προσκυνώ...ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ! Τι να σας πω τώρα, ή μάλλον τι να σας πρωτοπώ; Τι να σας δείξω; Πως να σας το δείξω; Η μεριά δεν υπάρχει, το σημείο είναι μοναδικό, είναι καταπληκτικό...πραγματικά απλησίαστο εκείνη την εποχή. Δεν γινόταν να μην δουν τον οποιοδήποτε πλησίαζε απο την ξηρά ή απο την θάλασσα. Στο βάθος αυτό που φαίνεται η Κεφαλονιά δεν είναι; Και δίπλα η Ιθάκη; Μίλαμε για απίστευτη θέα!

Αντιγράφω τις πληροφορίες της ενημερωτικής πινακίδας του χώρου: " Η θέση Μπόρτζι όπου δημιουργήθηκε ο Μυκηναϊκός οικισμός της Βούντενης αποτελεί μια απο τις πλεόν στρατηγικές θέσεις της περιοχής. Απο εδω ελέγχεται όλος ο Πατραϊκός κόλπος, το στενό Ρίου Αντιρίου καθώς και τμήματου Κορινθιακού κόλπου έως την Ναύπακτο. Με καθαρή ατμόσφαιρα μπορεί κανείς να διακρίνει πολλές απο τις σημαντικές Μυκηναικές εγκαταστάσεις της Δυμαίας χώρας, όπως την Αρόη, το Κλάους, το όρος Σκόλλις, τα μαύρα βουνά στον Άραξο όπου βρίσκεται το τείχος Δυμαίων, η μοναδική οχυρωμένη ακρόπολη της περιοχής. Στις απέναντι ακτές της Αιτωλίας μπορεί κανείς να διακρίνει την Κάτω Βασιλική και ακόμα μακρύτερα την Κεφαλονιά με τον ελατοσκέπαστο Αίνο.

Θέσεις παρόμοιες με το Μπόρτζι της Βούντενης, που εξασφάλιζαν έλεγχο του ανοικτού ορίζοντα και άριστη επικοινωνία με φυλάκια άλλων εγκαταστάσεων στο πλαίσιο μιας κοινής αμυντικής οργάνωσης, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ίδρυση, εξέλιξη και ακμή πολλών εγκαταστάσεων της περιφέρειας του μυκηναϊκού κόσμου."

Κάθομαι κάτω απο το κιόσκι να ξεκουραστώ και να απολαύσω με την ησυχία μου την θέα. Ευτυχώς σκέφτομαι που είναι περιφραγμένος ο χώρος αλλοιώς θα είχε γεμίσει όλη η πλαγιά με βίλες και σπίτια. Και θα ήταν πανάκριβα τα οικόπεδα. Τα αρχαία χρόνια επίλεγαν τέτοια μέρη κυρίως για την προστασία και την ασφάλεια που προσφέρουν, σήμερα τα επιλέγουμε για την ησυχία και την θέα τους. Και για την κοινωνική επίδειξη, μην το ξεχνάμε αυτό!

Σηκώνομαι και πέρνω τον δρόμο της επιστροφής, εχω και άλλα πράγματα να δώ. Θυμάμαι που μου είπε στην αρχή της ξενάγησης μου ο κύριος Γιώργος οτι αν εχω όρεξη για βόλτα και περπάτημα μέσα στην εξοχή, στην επιστροφή απο τον οικισμό να ακολουθήσω ενα δρομάκι που έχουν φτιάξει και περνάει δίπλα απο τον ποταμό Μείλιχο, κάνει ενα μεγάλο κύκλο και μας ξαναβγάζει στον Μυκηναϊκό νεκτροταφείο.

Κατεβαίνω έχοντας τώρα τον οικισμό μου στα αριστερά και λίγο πιο κάτω συναντώ την διασταύρωση που θα με οδηγήσει στην κοίτη του ποταμού Μειλίχου. Δεξιά μου , σε ενα μικρό ύψωμα, μια ακόμα ενημερωτική πινακίδα που δεν είχα προσέξει πρίν. Πάω να ρίξω μια ματιά να δω τι γράφει.

Μια ακόμα ενημερωτική πινακίδα λοιπόν και μπράβο σε όλους και όλες που εχουν διαμορφώσει τώρα ωραία αυτό το χώρο και φρόντισαν να μας ενημερώσουν οσο καλύτερα γίνεται για την περιοχή αυτή. Η πινακίδα αναφέρεται στο περιβάλλον και στην διατροφή και μας πληροφορεί οτι σύμφωνα με τα γραπτά κείμενα των πινακίδων της Γραμμικής Β γραφής ( τη θυμάστε βρε; Στο Γυμνάσιο τη μάθαμε) στον περιβάλλοντα χώρο καλλιεργούνταν αγροτικά προιόντα σε ικανές ποσότητες και ανάλογα πάντα με τις ανάγκες των κατοίκων. Οι ίδιες εκτάσεις όπου σήμερα καλλιεργούνται ελαιόδεντρα και αμπέλια και λίγο παλαιότερα δημητριακά, απηχούν τη δυνατότητα που είχε η περιοχή στην εξασφάλιση του καθημερινού διατροφολογίου των κατοίκων της εποχής εκείνης. Βασική τροφή, εκτός των άλλων, αποτελούσε το κρέας, που εξασφαλιζόταν είτε απο την εκτροφή κοπαδιών προβάτων, χόιρων, βοοειδών είτε απο το κυνήγι άγριων θηραμάτων της περιοχής.

Ενδιαφέρουσες πληροφορίες, δεν νομίζετε;

Επιστρέφω και πέρνω το μονοπάτι που θα με κατεβάσει δίπλα απο την κοίτη του ποταμού και είμαι χαρούμενος μια και η πορεία είναι κατηφορική και εχω αρχίσει να νιώθω μια μικρή κούραση. Άλλωστε εχει περάσει ήδη μια ώρα απο τότε που ήρθα στο χώρο, ο ήλιος εχει πια ανέβει ψηλά και εχω ιδρώσει απο την ζέστη και το περπάτημα. Μίσο λεπτό, λίγο νεράκι να πιούμε και συνεχίζουμε.

Χμ..πανω εχει ζέστη και με βάραγε ο ήλιος στο κεφάλι όμως εδω κάτω δεν φτάνουν οι ακτίνες του ήλιου και εχει δροσούλα. Για την ακρίβεια, παραέχει δροσούλα.  Όμως είναι πάρα πολύ όμορφη διαδρομή. Το μονοπάτι περνάει μέσα απο φυλωσιές και χαμηλή βλάστηση όμως δεν είναι καθόλου δύσκολα να φανταστείς τι όργιο βλάστησης και ζωυφίων θα υπάρχει εδω την άνοιξη και το καλοκαίρι. Σε χλωρό κλαδί δεν θα μας αφήνουν τα φιδάκια και οι σαύρες. Εμ, εδω πέρα είναι το βασίλειο τους, ας είμαστε διακριτικοί και ας προσέχουμε που πατάμε!

Αριστερά μου ακούω την βοή του ποταμού όμως οι φυλωσιές είναι πυκνές και δεν βλέπω καθόλου το ποτάμι. Ακόμα και έτσι, ο ήχος των νερών είναι χαλαρωτικός και μια πολύ καλή παρέα όσο προχωράω στο μονοπάτι. Ακολουθώ το άγνωστο μονοπάτι προσπερνώντας ενα ακόμα κιόσκι που υπάρχει στα δεξιά μας για ξεκούραση. Μετα απο λίγα μέτρα παρατηρώ οτι τωρα πια τελείωσε το κατηφορικό κομμάτι και έχει αρχίσει να ανηφορίζει μετα απο μια δεξιά στροφή. Δεν βλέπω που οδηγεί όμως αυτό δεν με απασχολεί, είμαι πολύ καλά και απολαμβάνω την φύση και την ηρεμία του τοπίου. Δεξιά και αριστερά πολύχρωμα μικρά λουλούδια, σαν μικρές χρωματιστές πινελιές ενος άγνωστου ζωγράφου πάνω στο πράσινο χαλί της φύσης. Χαζεύω δεξιά και αριστερά και χωρίς να το καταλάβω έφτασα στο τέλος της διαδρομής και ξαναβγήκα στο νεκτροταφείο, απο την άλλη πλευρά του λόφου αυτή τη φορά.

Ουσιαστικά κάπου εδω τελείωσε το ταξίδι μου στο Μυκηναϊκό νεκροταφείο όμως θέλω να ρίξω μια τελευταία, αποχαιρετιστήρια ματιά στους δύο μεγάλους τάφους που είδα πρίν. Άλλωστε το μονοπάτι σε βγάζει μπροστά σε αυτούς δίνοντας σου τη δυνατότητα, και κλείνοντας σου το μάτι, για μια ακόμα επίσκεψη. Αυτή τη φορά είμαι μόνος,εχω μπόλικο χρόνο και θα τους παρατηρήσω και θα τους απολαύσω περισσότερο.

Μπαίνω στον πιο μικρό απο τους μεγάλους τάφους και ξαναπαρατηρώ το μέγεθος του, τον όγκο του. Στέκομαι σε μια απόμερη γωνιά, σκοτεινή και παρατηρώ με δέος αυτό το ανθρώπινο κατασκεύασμα. Προσπαθώ να αποτυπώσω τις διαστάσεις, να παώ δίπλα στον μεγάλο και να δω την διαφορά. Βγαίνω γρήγορα και πάω στον μεγάλο τάφο.

Μπαίνω μέσα και πράγματι, για άλλη μια φορά πρέπει να το πω, είναι πολύ μεγάλος. Πραγματικά σαν ενα δυάρι σπίτι χωρίς τοίχους και κολώνες. Σίγουρα εδω θα ήταν θαμένοι πολλοί επιφανείς άντρες και γυναίκες της εποχής. Και θα υπάρχαν πολλά πλούσια κτερίσματα και πολύτιμα αντικείμενα της εποχής. Και με αυτές τις σκέψεις, ξαφνικά κάνω μια διαπίστωση που δεν μου είχε περάσει ποτέ απο το μυαλό. Μέσα σε αυτό τον τεράστιο τάφο, κάτω απο το χώμα, ακόμα και στην τελευταία του κατοικία, απο τα παλιά χρόνια, είναι στα γονίδια του ανθρώπου η επίδειξη του πλούτου και της ισχύος του. Ακόμα και στην τελευταία του κατοικία θέλει να δείξει το ποιός ήταν στο σύντομο πέρασμα του απο αυτό το υπέροχο ταξίδι που αποκαλούμε ζωή. Και διαπιστώνω οτι απο αρχαιοτάτων χρόνων υπήρχαν και θα υπάρχουν πλούσιοι, υπήρχαν και θα υπάρχουν φτωχοί, υπήρχαν και θα υπάρχουν δυναμικοί και "μπροστάρηδες" άνθρωποι, υπήρχαν και θα υπάρχουν πράοι και συνετοί άνθρωποι. Η ζωη κάνει συνεχώς κύκλους όμως κάθε φορά κάτι καινούργιο γεννιέται. Κάτι νέο, κάτι φρέσκο, κάτι που πάει τη ζωή καθε φορά και ενα μικρό βήμα πιο μπροστά.

Νομίζω οτι κάπου εδω τελείωσε το ταξίδι μας, θα τα ξαναπούμε σε μια άλλη αρχαία διαδρομή, σας ευχαριστώ πολύ για την παρέα!

.

ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ

Θα ήθελα να απευθύνω ενα μεγάλο ΜΠΡΑΒΟ σε όλους και όλες όσες βοήθησαν και ανάδειξαν αυτό το μέρος. Το υπουργείο, τους αρχαιολόγους, τους βοηθούς, τους φύλακες, όλους όσους εβαλαν το λιθαράκι τους, μικρό η μεγάλο. Ο χώρος είναι επισκέψιμος απο το 2011 αλλα δεν είναι ακόμα πολύ γνωστός. Μου έκανε πάρα πολύ καλή εντύπωση το πόσο καθαρός και ταχτοποιημένος ήταν, φρεσκοκουρεμένο το γκαζόν, καθαρά τα κτίρια, η περιφράξη βαμένη και σε πάρα πολύ καλή κατάσταση, είναι πραγματικά ενα εξαιρετικό μέρος για να το επισκεφτείς. Για την ακρίβεια πρόκειται για ενα εξαιρετικό και σύγχρονο αρχαιολογικό πάρκο.

Απο οτι διάβασα, για την προστασία, έρευνα και ανάδειξη του χώρου εργάστηκαν οι αρχαιολόγοι: Λ. Κολώνας, Μ. Γκάζης, Κ Ακτύπη, Κ. Κάτσικα, η αρχιτέκτων μηχανικός Τ Σταματοπούλου, η πολιτικός μηχανικός Β. Σκόνδρα, οι συντηρητές Χ. Πιλάλης, Ε. Δημητρούλη, Ν. Ζαχαροπούλου, Γ Κότερη, Φ. Αλεξοπούλου και Σ. Τετζερά, οι σχεδιαστές Χ Μαρινόπουλος, Μ. Μαρινόπουλος, Β. Πύρρη-Πατουλιά και Α. Σοφιανοπούλου Εργατοτεχνικό προσωπικό: Γρ. Αγγελετόπουλος, Χ. Αθανασόπουλος, Ι. Αλεξανδρόπουλος, , Θ. Αλεξανδρόπουλος, Ι. Αλεξόπουλος, Π. Αναστασοπούλου, Α. Ανδρικόπουλος, Κ. Αντωνοπούλου, Β. Αποστολόπουλος, Π. Αργυρόπουλος, Π. Γιαννακόπουλος, Α. Γκόλφης, Σ. Δέδος, Β. Ευαγγελίου, Ε. Καρύδα, Ν. Κατεργάρης, Γ. Λεμιώτης, Μ. Μερλίγκας, Ι. Μητρόπουλος, Ι. Μπαλάτης, Α. Παναγόπουλος, Δ. Παπαγιαννόπουλος, Ν. Παπαλαμπρακόπουλος, Χ. Παυλόπουλος, Λ. Σιδηρόπουλος, Ν. Σουβαλιώτης, Π. Σπηλιωτακόπουλος, Μ. Τάντουλα, Α Τουργιανά, Π. Τσεγκενές και Χ. Κατσιγιάννη.

Α, και όταν έρθετε ζητήστε να σας δείξουν την σύντομη ενημερωτική ταινία που έχουν φτιάξει για το μέρος αυτό, θα σας βοηθήσει να αντιληφθείτε καλύτερα την σπουδαιότητα του τόπου

Τελειώνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κύριο Γιώργο και τον κύριο Δημήτρη για την ξενάγηση, την φιλοξενία και τις πολύτιμες πληροφορίες που μου έδωσαν.

ΠΗΓΕΣ:

- ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=18784)

- ιστοσελίδα Μυκηναικού Πάρκου Πατρών

- Βιβλίο "ΒΟΥΝΤΕΝΗ - ενα σημαντικό κέντρο της Μυκηναϊκης Αχαϊας", συγγραφέας Λάζαρος Κολώνας